: در اصل هجدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1358 (1979 میلادی) در مورد پرچم گفته شده است كه پرچم جمهوری اسلامی از سه رنگ سبز، سفید و سرخ تشكیل می شود و نشانهً جمهوری اسلامی (تشكیل شده با حروف الله اكبر) در وسط آن قرار دارد.

پیشینه نخستین اشاره در تاریخ اساطیر ایران به وجود پرچم، به قیام كاوه آهنگر علیه ظلم و ستم آژی دهاك(ضحاك) بر میگردد. در آن هنگام كاوه برای آن كه مردم را علیه ضحاك بشوراند، پیش بند چرمی خود را بر سر چوبی كرد و آن را بالا گرفت تا مردم گرد او جمع شدند. سپس كاخ فرمانروای خونخوار را در هم كوبید و فریدون را بر تخت شاهی نشانید. فریدون نیز پس از آنكه فرمان داد تا پاره چرم پیش بند كاوه را با دیباهای زرد و سرخ و بنفش آراستند و دُر و گوهر به آن افزودند، آن را درفش شاهی خواند و بدین سان " درفش كاویان " پدید آمد. نخستین رنگهای پرچم ایران زرد و سرخ و بنفش بود، بدون آنكه نشانه ای ویژه بر روی آن وجود داشته باشد. درفش كاویان صرفاً افسانه نبوده و به استناد تاریخ تا پیش از حمله اعراب به ایران، بویژه در زمان ساسانیان و هخامنشیان پرچم ملی و نظامی ایران را درفش كاویان می گفتند، هر چند این درفش كاویانی اساطیری نبوده است. محمدبن جریر طبری در كتاب تاریخ خود به نام الامم و الملوك مینویسد: درفش كاویان از پوست پلنگ درست شده، به درازای دوازده ارش كه اگر هر ارش را كه فاصله بین نوك انگشتان دست تا بندگاه آرنج است 60 سانتی متر به حساب آوریم، تقریباٌ پنج متر عرض و هفت متر طول میشود. ابولحسن مسعودی در مروج اهب نیز به همین موضوع اشاره میكند. به روایت اكثر كتب تاریخی، درفش كاویان زمان ساسانیان از پوست شیر یا پلنگ ساخته شده بود، بدون آنكه نقش جانوری بر روی آن باشد. هر پادشاهی كه به قدرت می رسید تعدادی جواهر بر آن می افزود. به هنگام حملهٌ اعراب به ایران، در جنگی كه در اطراف شهر نهاوند در گرفت درفش كاویان به دست آنان افتاد و چون آن را همراه با فرش مشهور " بهارستان " نزد عمربن خطاب خلیفه مسلمانان، بردند وی از بسیاری گوهرها، دُرها و جواهراتی كه به درفش آویخته شده بود دچار شگفتی شد و به امیر المومنین سپس بفرمود تا آن گوهرها را برداشتند و آن پوست را سوزانیدند ".. با فتح ایران به دست اعراب -   " مسلمان، ایرانیان تا دویست سال هیچ درفش یا پرچمی نداشتند و تنها دو تن از قهرمانان ملی ایران زمین، یعنی ابومسلم خراسانی و بابك خرم دین دارای پرچم بودند. ابومسلم پرچمی یكسره سیاه رنگ داشت و بابك سرخ رنگ به همین روی بود كه طرفداران این دو را سیاه جامگان و سرخ جامگان می خواندند. از آنجائی كه علمای اسلام تصویرپردازی و نگارگری را حرام میدانستند تا سالهای مدید هیچ نقش و نگاری از جانداران بر روی درفش ها تصویر نمی شد. نخستین تصویر بر روی پرچم ایران در سال 355 خورشیدی ( 976 میلادی ) كه غزنویان، با شكست دادن سامانیان، زمام امور را در دست گرفتند، سلطان محمود غزنوی برای نخستین بار دستور داد نقش یك ماه را بر روی پرچم خود كه رنگ زمینه آن یكسره سیاه بود زردوزی كنند. سپس در سال 410 خورشیدی ( 1031 میلادی ) سلطان مسعود غزنوی به انگیزه دلبستگی به شكار شیر دستور داد نقش و نگار یك شیر جایگزین ماه شود و از آن پس هیچگاه تصویر شیر از روی پرچم ملی ایران برداشته نشد تا انقلاب ایران در سال (1979 میلادی). . افزوده شدن نقش خورشید بر پشت شیر در زمان خوارزمشاهیان یا سلجوقیان سكه هائی زده شد كه بر روی آن نقش خورشید بر پشت آمده بود، رسمی كه به سرعت در مورد پرچمها نیز رعایت گردید. در مورد علت استفاده از خورشید دو دیدگاه وجود دارد، یكی اینكه چون شیر گذشته از نماد دلاوری و قدرت، نشانه ماه مرداد ( اسد ) هم بوده و خورشید در ماه مرداد در اوج بلندی و گرمای خود است، به این ترتیب همبستگی میان خانه شیر ( برج اسد ) با میانهٌ تابستان نشان داده می شود. نظریه دیگر بر تاًثیر آئین مهرپرستی و میترائیسم در ایران دلالت دارد و حكایت از آن دارد كه به دلیل تقدس خورشید در این آئین، ایرانیان كهن ترجیح دادند خورشید بر روی سكه ها و پرچم بر پشت شیر قرار گیرد. پرچم در دوران صفویان در میان شاهان سلسله صفویان كه حدود 230 سال بر ایران حاكم بودند تنها شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب اول بر روی پرچم خود نقش شیر و خورشید نداشتند. پرچم شاه اسماعیل یكسره سبز رنگ بود و بر بالای آن تصویر ماه قرار داشت. شاه طهماسب نیز چون خود زادهً ماه فروردین ( برج حمل ) بود دستور داد به جای شیر و خورشید تصویر گوسفند ( نماد برج حمل ) را هم بر روی پرچمها و هم بر سكه ها ترسیم كنند. پرچم ایران در بقیهً دوران حاكمیت صفویان سبز رنگ بود و شیر و خورشید را بر روی آن زردوزی می كردند. البته موقعیت و طرز قرارگرفتن شیر در همهً این پرچمها یكسان نبوده، شیر گاه نشسته بوده، گاه نیمرخ و گاه رو به سوی بیننده. در بعضی موارد هم خورشید از شیر جدا بوده و گاه چسبیده به آن. به استناد سیاحت نامهً ژان شاردن جهانگرد فرانسوی استفاده او بیرق های نوك تیز و باریك كه بر روی آن آیه ای از قرآن و تصویر شمشیر دوسر علی یا شیر خورشید بوده، در دوران صفویان رسم بوده است. به نظر می آید كه پرچم ایران تا زمان قاجارها، مانند پرچم اعراب، سه گوشه بوده نه چهارگوش. پرچم در عهد نادرشاه افشار نادر كه مردی خود ساخته بود توانست با كوششی عظیم ایران را از حكومت ملوك الطوایفی رها ساخته، بار دیگر یكپارچه و متحد كند. سپاه او از سوی جنوب تا دهلی، از شمال تا خوارزم و سمرقند و بخارا، و از غرب تا موصل و كركوك و بغداد و از شرق تا مرز چین پیش روی كرد. در همین دوره بود كه تغییراتی در خور در پرچم ملی و نظامی ایران بوجود آمد. درفش شاهی یا بیرق سلطنتی در دوران نادرشاه از ابریشم سرخ و زرد ساخته می شد و بر روی آن تصویر شیر و خورشید هم وجود داشت اما درفش ملی ایرانیان در این زمان سه رنگ سبز و سفید و سرخ با شیری در حالت نیمرخ و در حال راه رفتن داشته كه خورشیدی نیمه بر آمده بر پشت آن بود و در درون دایره خورشید نوشته بود: " المك الله " سپاهیان نادر در تصویری كه از جنگ وی با محمد گوركانی، پادشاه هند، كشیده شده، بیرقی سه گوش با رنگ سفید در دست دارند كه در گوشهً بالائی آن نواری سبز رنگ و در قسمت پائیتی آن نواری سرخ دوخته شده است. شیری با دم برافراشته به صورت نیمرخ در حال راه رفتن است و درون دایره خورشید آن بازهم " المك الله " آمده است. بر این اساس میتوان گفت پرچم سه رنگ عهد نادر مادر پرچم سه رنگ فعلی ایران است. زیرا در این زمان بود كه برای نخستین بار این سه رنگ بر روی پرچم های نظامی و ملی آمد، هر چند هنوز پرچمها سه گوشه بودند.. دورهً قاجارها، پرچم چهار گوشه در دوران آغامحمدخان قاجار، سر سلسلهً قاجاریان، چند تغییر اساسی در شكل و رنگ پرچم داده شد، یكی این كه شكل آن برای نخستین بار از سه گوشه به چهارگوشه تغییر یافت و دوم این كه آغامحمدخان به دلیل دشمنی كه با نادر داشت سه رنگ سبز و سفید و سرخ پرچم نادری را برداشت و تنها رنگ سرخ را روی پرچم گذارد. دایره سفید رنگ بزرگی در میان این پرچم بود كه در آن تصویر شیر و خورشید به رسم معمول وجود داشت با این تفاوت بارز كه برای نخستین بار شمشیری در دست شیر قرار داده شده بود. در عهد فتحعلی شاه قاجار، ایران دارای پرچمی دوگانه شد. یكی پرچمی یكسره سرخ با شیری نشسته و خورشید بر پشت كه پرتوهای آن سراسر آن را پوشانده بود. نكته شگفتی آور این كه شیر پرچم زمان صلح شمشیر بدست داشت در حالی كه در پرچم عهد جنگ چنین نبود. در زمان فتحعلی شاه بود كه استفاده از پرچم سفید رنگ برای مقاصد دیپلماتیك و سیاسی مرسوم شد. در تصویری كه یك نقاش روس از ورود سفیر ایران " ابوالحسن خان شیرازی " به دربار تزار روس كشیده، پرچمی سفید رنگ منقوش به شیر و خورشید و شمشیر، پیشاپیش سفیر در حركت است. سالها بعد، امیركبیر از این ویژگی پرچم های سه گانهً دورهً فتحعلی شاه استفاده كرد و طرح پرچم امروزی را ریخت. برای نخستین بار در زمان محمدشاه قاجار ( جانشین فتحعلی شاه ) تاجی بر بالای خورشید قرار داده شد. در این دوره هم دو درفش یا پرچم به كار می رفته است كه بر روی یكی شمشیر دو سر حضرت علی و بر دیگری شیر و خورشید قرار داشت كه پرچم اول درفش شاهی و دومی درفش ملی و نظامی بود. امیركبیر و پرچم ایران میرزا تقی خان امیركبیر، بزرگمرد تاریخ ایران، دلبستگی ویژه امیركبیر ای به نادرشاه داشت و به همین سبب بود كه پیوسته به ناصرالدین شاه توصیه می كرد شرح زندگی نادر را بخواند. همان رنگ های پرچم نادر را پذیرفت، اما دستور داد شكل پرچم مستطیل باشد ( بر خلاف شكل سه گوشه در عهد نادرشاه ) و سراسر زمینهً پرچم سفید، با یك نوار سبز به عرض تقریبی 10 سانتی متر در گوشه بالائی و نواری سرخ رنگ به همان اندازه در قسمت پائین پرچم دوخته شود و نشان شیر و خورشید و شمشیر در میانه پرچم قرار گیرد، بدون آنكه تاجی بر بالای خورشید گذاشته شود. بدین ترتیب پرچم ایران تقریباٌ به شكل و فرم پرچم امروزی ایران درآمد... انقلاب مشروطیت و پرچم ایران با پیروزی جنبش مشروطه خواهی در ایران و گردن نهادن مظفرالدین شاه به تشكیل مجلس، نمایندگان مردم در مجلس های اول و دوم به كار تدوین قانون اساسی و متمم آن می پردازند. در اصل پنجم متمم قانون اساسی آمده بود: " الوان رسمی بیرق ایران، سبز و سفید و سرخ و علامت شیر و خورشید است"، كاملا مشخص است كه نمایندگان در تصویب این اصل شتابزده بوده اند. زیرا اشاره ای به ترتیب قرار گرفتن رنگها، افقی یا عمودی بودن آنها، و این كه شیر و خورشید بر كدام یك از رنگها قرار گیرد به میان نیامده بود. همچنین دربارهً وجود یا عدم وجود شمشیر یا جهت روی شیر ذكری نشده بود. به نظر می رسد بخشی از عجلهً نمایندگان به دلیل وجود شماری روحانی در مجلس بوده كه استفاده از تصویر را حرام می دانستند. نمایندگان نواندیش در توجیه رنگهای به كار رفته در پرچم به استدلالات دینی متوسل شدند، بدین ترتیب كه می گفتند رنگ سبز، رنگ دلخواه پیامبر اسلام و رنگ این دین است، بنابراین پیشنهاد می شود رنگ سبز در بالای پرچم ملی ایران قرار گیرد. در مورد رنگ سفید نیز به این حقیقت تاریخی استناد شد كه رنگ سفید رنگ مورد علاقهً زرتشتیان است، اقلیت دینی كه هزاران سال در ایران به صلح و صفا زندگی كرده اند و این كه سفید نماد صلح، آشتی و پاكدامنی است و لازم است در زیر رنگ سبز قرار گیرد. در مورد رنگ سرخ نیز با اشاره به ارزش خون شهید در اسلام، بویژه امام حسین و جان باختگان انقلاب مشروطیت به ضرورت پاسداشت خون شهیدان اشاره گردید. وقتی نمایندگان روحانی با این استدلالات مجباب شده بودند و زمینه مساعد شده بود، نواندیشان حاضر در مجلس سخن را به موضوع نشان شیر و خورشید كشاندند و این موضوع را این گونه توجیه كردند كه انقلاب مشروطیت در مرداد (سال 1285 هجری شمسی 1906 میلادی) به پیروزی رسید یعنی در برج اسد(شیر). از سوی دیگر چون اكثر ایرانیان مسلمان شیعه و پیرو علی هستند و اسدالله از القاب حضرت علی است، بنابراین شیر هم نشانهً مرداد است و هم نشانهً امام اول شیعیان در مورد خورشید نیز چون انقلاب مشروطه در میانهً ماه مرداد به پیروزی رسید و خورشید در این ایام در اوج نیرومندی و گرمای خود است پیشنهاد می كنیم خورشید را نیز بر پشت شیر سوار كنیم كه این شیر و خورشید هم نشانهً علی باشد هم نشانهً ماه مرداد و هم نشانهً چهاردهم مرداد یعنی روز پیروزی مشروطه خواهان و البته وقتی شیر را نشانهً پیشوای امام اول بدانیم لازم است شمشیر ذوالفقار را نیز بدستش بدهیم. بدین ترتیب برای اولین بار پرچم ملی ایران به طور رسمی در قانون اساسی به عنوان نماد استقلال و حاكمیت ملی مطرح شد. در سال 1336 منوچهر اقبال، نخست وزیر وقت به پیشنهاد هیاًتی از نمایندگان وزارت خانه های خارجه، آموزش و پرورش و جنگ طی بخش نامه ای ابعاد و جزئیات دیگر پرچم را مشخص كرد. بخش نامهً دیگری در سال 1337 در مورد تناسب طول و عرض پرچم صادر شد و طی آن مقرر گردید طول پرچم اندكی بیش از یك برابر و نیم عرضش باشد. پرچم بعد از انقلاب در اصل هجدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1358 (1979 میلادی) در مورد پرچم گفته شده است كه پرچم جمهوری اسلامی از سه رنگ سبز، سفید و سرخ تشكیل می شود و نشانهً جمهوری اسلامی (تشكیل شده با حروف الله اكبر) در وسط آن قرار دارد.