حملات ۱۱ سپتامبر (بیشتر در انگلیسی با ۹/۱۱ نشان داده می‌شود که «نهُ، یازده» به انگلیسی «ناین ایلون» خوانده می‌شود.) عبارت است از سلسله‌ای از حملات انتحاری که در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، برابر با ۲۱ شهریور ۱۳۸۰ هجری شمسی به‌دست گروه تروریستی القاعده در خاک ایالات متحده آمریکا انجام شد.[۱] در صبح آن روز، ۱۹ تن از اعضای القاعده، چهار هواپیمای تجاری - مسافربری را ربودند.[۲] هواپیماربایان، دو هواپیما را در فاصله‌های زمانی گوناگون تعمداً به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک زدند. در نتیجه این دو برخورد، همه مسافران به همراه عده بسیاری که در ساختمان‌ها حضور داشتند، کشته شدند. هر دو ساختمان، پس از دو ساعت به طور کامل ویران شدند و آسیب‌های زیادی به ساختمان‌های پیرامون زدند. گروه هواپیماربایان، هواپیمای سوم را به پنتاگون، واقع در ارلینگتون در ویرجینیا زدند. هواپیمای چهارم اما در زمینی نزدیک شنکسویل، در ایالت پنسیلوانیا، سرنگون شد. این در حالی بود که شماری از مسافران و خدمه پرواز پیش از سرنگونی هواپیما، تلاش کرده‌بودند تا کنترل هواپیما را که هواپیماربایان آن را به سمت واشینگتن، دی.سی. هدایت می‌کردند، به دست بگیرند. اما هیچ‌کدام از مسافران این پرواز و سه پرواز دیگر زنده نماندند. کشته شدگان این حمله‌ها ۲٬۹۷۴ تن بودند، که با در نظر گرفتن ۱۹ هواپیماربا در کل شمار کشته‌های این حمله‌ها به ۲٬۹۹۳ تن می‌رسد. بیشتر کشته شدگان این حمله‌ها مردم عادی و شهروندان بودند، که ملیت آن‌ها از ۹۰ کشور گوناگون جهان بود. به علاوه، مرگ دست‌کم یک تن ناشی از قرار گرفتن در برابر گرد و خاک به‌وجودآمده از ویرانی دو برج نیز گزارش شد.
واکنش ایالات متحده به این حملات، شروع جنگ با تروریسم با حمله به افغانستان و از قدرت برکنار کردن طالبان که تروریست‌های القاعده را پناه می‌داد، و نیز تصویب طرح «قانون میهن‌پرستی آمریکا» بود. کشورهای بسیاری قوانین ضدّ تروریسم خود را تقویت کردند و اجرای آن‌ها را گسترش دادند. بعضی از بنگاه‌های تجاری در آمریکا، تا آخر هفته فعالیت خود را تعطیل کردند و بعد از بازگشایی از زیان هنگفتی خبر دادند که به خصوص متوجه شرکت‌های هواپیمایی و مؤسسات بیمه بود.
خسارتی که به پنتاگون وارد شده بود، ظرف مدت یک سال جبران شد و بعدها بنای «یادبود پنتاگون» در محل ساخته شد. همچنین بازسازی مرکز تجارت جهانی نیز آغاز شد. در ۲۰۰۶، برج اداری جدیدی در محل به بهره‌برداری رسید. مرکز تجارت جهانی ۱ نیز اکنون در حال احداث است که با ۵۴۱ متر ارتفاع، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۱ به بهره‌برداری برسد. این برج به یکی از مرتفع‌ترین برج‌های شمال آمریکا تبدیل خواهد شد. سه برج دیگر نیز قرار است بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ در منطقه ساخته شود.
حادثهٔ ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکنون بزرگترین عملیات تروریستی تاریخ ایالات متحده آمریکا به شمار می‌آید و پیامدهای مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی برای این کشور و جامعه جهانی به دنبال داشته‌است. گفته می‌شود که حادثه ۱۱ سپتامبر همانند حملهٔ ژاپن به بندر پرل هاربر، تاریخ آمریکا را تغییر داده‌است.
هواپیماهای ربوده‌شده
- پرواز شماره ۱۱ شرکت هوایی امریکن ایرلاینز، بوئینگ ۷۶۷، برخورد با برج شمالی مرکز تجارت جهانی در ساعت ۸:۴۶:۳۰ صبح به وقت محلی.
- پرواز شماره ۱۷۵ شرکت یونایتد ایرلاینز، بوئینگ ۷۶۷، برخورد با برج جنوبی مرکز تجارت جهانی در ساعت ۹:۰۲:۵۹ صبح به وقت محلی.
- پرواز شماره ۷۷ شرکت آمریکن ایرلاینز، بوئینگ ۷۵۷، برخورد با ساختمان پنتاگون در ساعت ۹:۳۷:۴۶ صبح به وقت محلی.
- پرواز شماره ۹۳ شرکت یونایتد ایرلاینز، بوئینگ ۷۵۷، سقوط در شانکسویل ایالت پنسیلوانیا در ساعت ۱۰:۰۳:۱۱ صبح به وقت محلی.
گاه‌شمار ۱۱ سپتامبر
محدوده سازمان تجارت جهانی پس از حملات ۱۱ سپتامبر،
منهتن،
نیویورک
۸:۴۵ - برخورد نخستین هواپیمای ربوده شده به برج‌های مرکز تجارت جهانی
۹:۰۳ - برخورد دومین هواپیمای ربوده شده به برج‌های مرکز تجارت جهانی
۹:۱۷ - اعلام تعطیلی فرودگاه‌های منطقه نیویورک
۹:۲۱ - اعلام ممنوعیت تردد در کلیه تونل‌ها و پل‌های نیویورک
۹:۳۰ - جورج دبلیو بوش رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در فلوریدا اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا مورد حمله قرار گرفته‌است
۹:۴۰ - اعلام ممنوعیت پرواز برفراز ایالات متحده آمریکا برای نخستین بار در این کشور
۹:۴۳ - برخورد یک هواپیمای ربوده شده به ساختمان پنتاگون در واشینگتن، دی.سی.
۹:۴۵ - تخلیه کاخ سفید
۹:۵۷ - پرواز بوش از فلوریدا
۱۰:۰۵ - فروریختن برج جنوبی مرکز تجارت جهانی
۱۰:۱۰ - فروریختن یک ضلع ساختمان پنتاگون
۱۰:۱۰ - سقوط یک فروند هواپیمای ربوده شده در پنسیلوانیا
۱۰:۱۳ - تخلیه ساختمان سازمان ملل متحد در نیویورک
۱۰:۲۲ - تخلیه وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری ایالات متحده و ساختمان بانک جهانی در واشنگتن دی سی
۱۰:۲۴ - انتقال کلیه هواپیماهای در حال پرواز در آسمان آمریکا به کانادا
۱۰:۲۸ - سقوط برج شمالی مرکز تجارت جهانی
۱۰:۴۵ - تعطیلی کلیه ساختمان‌های دولت فدرال در واشینگتن، دی.سی.
۱۰:۴۶ - قطع سفر کالین پاول وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا به آمریکای لاتین و بازگشت به کشور
۱۰:۵۴ - تعطیلی کلیه اماکن دیپلماتیک اسرائیل در سراسر جهان
۱۰:۵۷ - اعلام تعطیلی کلیه مراکز دولت ایالتی نیویورک
۱۱:۰۲ - درخواست رودی جولیانی شهردار نیویورک برای ماندن شهروندان در منازل
۱۱:۱۸ - اعلام گم شدن دو فروند هواپیمای مسافربری آمریکا: پرواز ۱۱، یک فروند بوئینگ ۷۶۷ از مبدأ بوستون به مقصد لس‌آنجلس به همراه ۸۱ مسافر و ۱۱ خدمه و پرواز ۷۷، یک فروند بوئینگ ۷۵۷ از مبدأ واشنگتن دی سی به مقصد لس‌آنجلس با ۵۸ مسافر و ۵ خدمه.
۱۱:۲۶ - اعلام سقوط پرواز ۹۳ از مبدأ نیوجرسی به مقصد سان‌فرانسیسکو
۱۱:۵۹ - اعلام سقوط پرواز ۱۷۵ از مبدأ بوستون به مقصد لس آنجلس با ۵۶ مسافر و ۹ خدمه
۱۲:۰۴ - تخلیه فرودگاه بین‌المللی لس آنجلس
۱۲:۱۵ - تخلیه فرودگاه بین‌المللی سانفراسیسکو
۱۲:۱۵ - اعلام بالاترین در مرزهای ایالات متحده آمریکا با کانادا و مکزیک
۱۲:۳۰ - اعلام این‌که ۵۰ فروند هواپیما در آسمان آمریکا در حال پرواز هستند
۱۳:۰۴ - جورج بوش از پایگاه نیروی هوایی در بارکس دیل Barksdale Air Force Base گفت که ارتش ایالات متحده در سرتاسر جهان به حال آماده باش کامل در آمده‌است و تأکید کرد که عاملین این جنایات به‌شدت مجازات خواهند شد
۱۳:۲۷ - اعلام وضعیت اضطراری در شهر واشنگتن دی سی
۱۳:۴۴ - پنتاگون اعلام کرد ۵ ناو جنگی و ۲ ناوهواپیمابر مسئولیت تأمین امنیت سواحل شرقی ایالات متحده رابرعهده گرفته‌اند
۱۳:۴۸ - پرواز جورج بوش از پایگاه نیروی دریایی براکس دیل در لوئیزیانا به نقطه نامعلوم
۱۴:۳۰ - اعلام ممنوعیت پروازهای تجاری در سرتاسر آمریکا تا روز چهارشنبه
۱۵:۵۵ - اعلام حضور جورج بوش در یک پایگاه نیروی هوایی در نبراسکا، شرکت بوش در یک کنفرانس ویدئویی با شرکت دیک چینی و کاندولیزا رایس
۱۶:۰۰ - سی‌ان‌ان خبر داد که مقامات آمریکایی به احتمال زیاد اسامه بن لادن را مسبب وقوع حوادث تروریستی می‌دانند
۱۶:۱۰ - آتش سوزی در ساختمان شماره ۷ مرکز تجارت جهانی
۱۶:۲۵ - تعطیلی بازار بورس نیویورک (وال استریت)
۱۶:۳۰ - پرواز جورج بوش از پایگاه نیروی هوایی آفوت در نبراسکا به سوی واشنگتن دی سی
۱۷:۲۰ - سقوط ساختمان شماره ۷ مرکز تجارت جهانی با ۴۷ طبقه
۱۸:۵۴ - ورود جورج بوش به واشنگتن تحت تدابیر شدید امنیتی، بازگشت لورا بوش به کاخ سفید
آسیبها و ویرانی‌ها
سه ساختمان در مرکز تجارت جهانی تخریب شدند:
- برج جنوبی (۲ WTC) در ساعت ۹:۵۹ بعد از ۵۶ دقیقه آتش‌سوزی فروریخت.
- برج شمالی (۱ WTC) در ساعت ۱۰:۲۸ بعد از ۱۰۲ دقیقه آتش‌سوزی فروریخت.
- برج شماره ۷ (۷ WTC) در ساعت ۵:۲۰ فروریخت.
- همچنین یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۵۷ شرکت آمریکن ایرلاینز در ساعت ۹:۳۷ صبح به وقت محلی با ساختمان پنتاگون در واشنگتن برخورد کرد و باعث تخریب بخشی از آن شد.
شمار کشته‌شدگان
در کل ۲۹۷۴ تن[۵] با به‌شمار آوردن هواپیما ربایان[۶] ۲۹۹۳ تن دربردارنده‌ی ۲۴ تن گمشده[۷] در حمله‌های ۱۱ سپتامبر کشته شدند؛ که به شرح زیر است.
- ۲۴۶ تن در ۴ هواپیما به استثنای هواپیماربایان دربردارنده‌ی:
- پرواز شماره ۱۱ آمریکن: ۸۸ تن
- پرواز شماره ۱۷۵ یونایتد: ۵۹ تن
- پرواز شماره ۷۷ آمریکن: ۵۹ تن
- پرواز شماره ۹۳ یونایتد: ۴۰ تن
- ۲۶۰۲ تن در برج‌های مرکز تجارت جهانی
- ۱۲۵ تن در پنتاگون[۸]
از میان این افراد ۳۴۳ تن از دپارتمان آتش‌نشانی نیویورک، ۲۳ تن از دپارتمان پلیس نیویورک و ۳۷ تن از دپارتمان پلیس بندر نیویورک بودند. ژنرال بلندپایه‌ترین مقام کشته شده در پنتاگون بود.
هواپیماربایان
هواپیماربایان در مجموع ۱۹ نفر بودند، که شامل ۵ نفر در پرواز شماره ۱۱ آمریکن ایرلاینز، ۵ نفر در پرواز شماره ۱۷۵ یونایتد ایرلاینز، ۵ نفر در پرواز شماره ۷۷ آمریکن ایرلاینز و ۴ نفر در پرواز شماره ۹۳ یونایتد ایرلاینز می‌شدند. محمد محمد الأمير عوض السيد عطا معروف به "محمد عطا" یکی از پنج رباینده پرواز شماره 11 آمریکن ایرلاینز بود که پس از ربودن هواپیما به عنوان خلبان کنترل هواپیما را به دست گرفته و آن را به برج شمالی کوبید. تنها تبعه مصری حاضر در حملات محمد عطا بود. ملیت هواپیماربایان را ۱۵ تبعه عربستان سعودی، ۲ تبعه امارات عربی متحده، یک تبعه مصر و یک تبعه لبنان تشکیل می‌داد.تیم عملیاتی حادثه ۱۱ سپتامبر تماماً عرب و عضو سازمان القاعده بودند[۹]
اهداف تروریست‌ها در این عملیات حمله انتحاری به دو برج تجارت جهانی در نیویورک و ساختمان پنتاگون(وزارت دفاع آمریکا) بود٬که به وسیلهٔ سه انجام شد در طی این حوادث و در مجموع ۲۹۹۲ نفر (با احتساب هواپیما ربایان) کشته شدند.
نجات یافتگان
به گزارش ، در هنگام وقوع حادثه دست‌کم ۱۶ هزار نفر در محل بودند که به‌سرعت خود را نجات دادند. اما بیش از ۶٬۲۹۱ تن نیز زخمی شدند.[نیازمند منبع]
واکنش‌ها
پس از این حمله بسیاری از کشورها با آمریکائیان هم دردی کردند. روزنامهٔ لوموند جمله «ما همه آمریکایی هستیم» را تیتر اول خود کرد.[۱۰] بیشتر رهبران کشورهای خاورمیانه از جمله دولت وقت افغانستان این حمله را محکوم کردند؛ ولی عراق در این بین یک استثنا بود. دولت وقت عراق بلافاصله پس از این حادثه طی یک بیانیهٔ رسمی اعلام کرد که آمریکا میوه «جنایات خود علیه انسانیت» را چید.[۱۱] گروهی از مردم فلسطین نیزاین حادثه را جشن گرفتند وابراز شادی کردند.[۱۲] یک ماه بعد آمریکا یک ائتلاف بین‌المللی را برای جنگ با افغانستان رهبری کرد.[۱۳] پاکستان ضمن همکاری با آمریکا، پایگاه‌های هوایی خود را دراختیار آمریکا قرار داد و حدود ۶۰۰ نفر از مظونین به شرکت در اقدامات تروریستی را دستگیر کرد.[۱۴] کشورهای مختلف جهان قوانین سخت‌گیرانه‌ای را در مورد حساب‌های بانکی وضع کردند تا مانع از استفاده گروه‌های تروریستی از حساب‌های بانکی برای اهداف تروریستی شوند.[۱۵] در آمریکا قوانین از جمله قانون میهن‌پرستی برای کنترل افراد متهم به دخالت در اعمال تروریستی به تصویب رسید.[۱۶] این قانون به‌شدت مورد انتقاد گروه‌های حامی حقوق شهروندی در آمریکا قرار گرفت.[۱۷] زیرا این گروه‌ها معتقد بودند که این قوانین به دولت اجازه نقض حریم شخصی افراد را می‌دهد.
واکنش کشور ایران
ایران از نخستین کشورهایی بود که پس از این حادثه پیام همدردی با مردم آمریکا ارسال کرد و عده‌ای از مردم ایران نیز با حضور در محل سفارت سوئیس در تهران که حافظ منافع آمریکا در ایران است، با روشن کردن شمع با مردم آمریکا ابراز همدردی کردند.[۱۸]
در پیام محمد خاتمی، رئیس جمهوری وقت ایران در روز یازده سپتامبر ۲۰۰۱ آمده‌بود: «به نام ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران، اقدام تروریستی هواپیماربایی و حمله به مراکز عمومی در شهرهای آمریکا را که شمار زیادی از مردم بی‌دفاع را به کام مرگ کشید محکوم می‌کنم و تأسف عمیق و همدردی خود را با ملت آمریکا به‌ویژه آسیب‌دیدگان و خانواده قربانیان حادثه اعلام می‌دارم.»[۱۸]
وی در پیام خود افزوده بود: «تروریسم محکوم است و جامعه جهانی باید ریشه‌ها و ابعاد آن را بشناسد و برای خشکاندن آن گام‌های اساسی بردارد. اراده اصولی دولت جمهوری اسلامی ایران قطعاً در این مسیر قرار دارد و برای تحقق این باور اسلامی و انسانی از هیچ اقدامی دریغ نخواهد داشت.»[۱۸]
وزارت خارجه آمریکا در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۱ با انتشار بیانیه‌ای در دهمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر از همدردی مردم ایران در سال ۲۰۰۱ تشکر کرد.[۱۸]
انگیزه حمله
در سال ۱۹۹۸ هیئت رهبری القاعده متشکل از اسامه بن‌لادن، ایمن الظواهری، ، و فضل الرحمان فتوایی را صادر کرد که در آن گفته شده‌بود وظیفهٔ هر مسلمان کشتن هر آمریکایی در هر جایی از جهان است.[۱۹][۲۰]
نقشه حمله
ایدهٔ این حملات اولین بار توسط خالد شیخ محمد در سال ۱۹۹۶ به بن‌لادن پیشنهاد شد.[۲۱] در آن زمان بن‌لادن با این اقدام مخالفت کرد. بن‌لادن در آن زمان اقدامات خود را در سودان و افغانستان متمرکز کرد و طرح بمب‌گذاری در سفارت‌های آمریکا را در چند کشور آفریقایی در سال ۱۹۹۸ اجرا نمود.[۲۲] در سال ۱۹۹۹ بن‌لادن از خالد شیخ محمد خواست که طرح حملهٔ خود را بهبود ببخشد. بن‌لادن رهبری و تأمین مالی طرح را بر عهده گرفت. او اهدافی را که باید مورد حمله قرار گیرد مشخص کرد. و هواپیماربایان، از جمله محمد عطا رهبر هواپیماربایان را نیز خود انتخاب کرد.[۲۳] بن‌لادن با برخی از طرح‌های شیخ محمد مخالفت کرد؛ از جمله حمله به برج بانک آمریکا در لس آنجلس.[۲۴] کمیسیون بررسی‌کنندهٔ این حمله در گزارش خود هزینه این حمله را ۴۰۰ تا۵۰۰ هزار دلار اعلام کرد؛ ولی منبع تأمین مالی این حمله مشخص نشد.[۲۵]
تخلیه خانواده بن‌لادن
در روز ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۱ یعنی ۸ روز پس از حمله تروریستی، و علی‌رغم برقراری شرایط ویژه و ممنوعیت پروازها در ایالات متحده آمریکا، دولت آمریکا اجازه داد یک پرواز ویژه، ۱۳ تن از بستگان اسامه بن‌لادن را از سراسر آمریکا جمع‌آوری و خارج سازد. به گفتهٔ ، مسئول وقت بخش ضدتروریستی کاخ سفید، پلیس فدرال آمریکا دستور اجازهٔ پرواز خانواده بن‌لادن را تأیید کرده بود.[۲۶][۲۷]
تئوری‌های توطئه
فیلم لحظات برخورد هواپیما به ساختمان
پنتاگون
چندین تئوری توطئه مربوط به این حادثه تاکنون تدوین گشته‌است. یکی از فرضیه‌ها دست‌داشتن دولت آمریکا یا اسرائیل در این حملات یا جلوگیری‌نکردن تعمدی آ
تبادل
لینک هوشمند
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
.svg?uselang=fa){kind=small}
